Irawan Soejono

Irawan Soejono

Indonesisch verzetsstrijder
24 januari 1920 - 13 januari 1945
Irawan Soejono

Op een koude dag in januari 1945 staat een klein groepje mensen om het graf van Irawan Soejono, een Indonesische verzetsstrijder. Irawan streeft naar een onafhankelijk Indonesië, maar vindt de bezetting van Nederland door de Duitsers voorlopig een groter probleem. Hij gaat bij het verzet en drukt en verspreidt illegale kranten, waaronder de Bevrijding. Zo komt hij aan zijn schuilnaam: Henk van de Bevrijding. Als hij op de fiets in een razzia terechtkomt probeert hij weg te komen. Hij kan namelijk niet gevonden worden met het stencilmachine achterop, een apparaat om illegale kranten mee te drukken. Irawan moet snel kiezen: vluchten of op de militairen af. Wie vlucht wordt zonder pardon neergeschoten. Irawan kiest voor vluchten waarna hij door een militair wordt doodgeschoten.

Een paar dagen voor zijn 25e verjaardag en een paar maanden voor Henk daadwerkelijk de bevrijding zou meemaken. Helaas liep het helemaal anders.

Doordenker


"Irawan is nu het gezicht van dappere jonge verzetshelden die niet alleen tegen de nazi’s streden, maar ook voor een vrij en onafhankelijk Indonesië."

Lees meer

Een gezicht

De Italiaan Primo Levi, zelf overlevende van de Holocaust, schreef: ‘Eén enkele Anne Frank ontroert ons meer dan de ontelbaren die net zo leden als zij, maar wier beeld in de schaduw is gebleven.’ Anne Frank heeft de holocaustslachtoffers een gezicht gegeven. Irawan Soejono had letterlijk geen gezicht er was slechts een vage jeugdfoto. Zijn vader was in het oorlogskabinet in Londen minister zonder portefeuille op het ministerie van Koloniën. Irawan studeerde sociologie op de Universiteit Leiden.

De universiteit heeft verschillende oorlogshelden die we steeds herinneren, denk maar aan Cleveringa of Telders. Maar de Indonesische studenten zijn in de vergetelheid geraakt, ze hadden geen gezicht. Tijdens de oorlog hadden ze het erg zwaar, omdat ze vaak geen geld en geen vangnet van familie hadden. Daarnaast streden ze met de Perhimpunan Indonesia, een vereniging van Indonesische en uit Indonesië afkomstige Chinese studenten in Nederland, naast de bevrijding van Nederland, ook voor de onafhankelijkheid van Indonesië.

Dit was een onpopulair standpunt in die tijd. Met de kennis van nu was het een prachtig en weloverwogen ideaal. Ze deden gevaarlijk werk zoals het drukken en verspreiden van verzetskranten. Er zijn dus voldoende redenen Irawan een gezicht te geven en uit de anonimiteit te halen. Zijn familie heeft, evenals de universiteit, een portret gekregen, zodat we hem nooit meer zullen vergeten.

Irawan is nu het gezicht van dappere jonge verzetshelden die niet alleen tegen de nazi’s streden, maar ook voor een vrij en onafhankelijk Indonesië.